به گزارش مشرق ، متن زیر گفت و گوی خواندنی حاج محمدرضا طاهری با نشریه خیمه است که در شماره 87 این نشریه منتشر شده است.
خیلی از مداحها با شیوه های سنتی کار میکنند دسته دیگر اعتقادی به عبا انداختن و رعایت دیگر رسم های رایج ندارند. با توجه به داشتن پدری مانند مرحوم حاج محمد تقی طاهری و برادرانی چون حاج مرتضی و حاج حسن شما طبیعتا از دسته دوم نبودید. سعی کردید در جریان وسط که نه خیلی جدید و نواندیشانه بود و نه خیلی سنتی قرار بگیرید؟ این را قبول دارید؟
میانه روی دستور دین ماست. فرمودند"خیر الامور اوسطها" به جهت تقویت در چنین خانوادهای باید تقریبا به شیوه سنتی مسیر را ادامه میدادیم، ولی با ورود حاج آقا ارضی به این عرصه انقلابی در بحث ذاکی اهل بیت (ع) اتفاق افتاد. ما هم کم کم به این انقلاب پیوستیم و بعدها نگاه جدیدتری هم در این راه پیدا کردیم. حاج منصور آقا که به قول حاج سعید حدادیان، پدر مداحی نوین هستند، در آن موقع واقعا انقلابی در این عرصه ایجاد کردند. با نوآوریهای ایشان اکثر جلسات مملو از جوانان شد.
مثلا مسجد جامع بازار تهران پر میشد از جوانانی که به سر و سینه میزدند و "حسین حسین" میگفتند. خروجی همانجا هم کرورکرور نیرویی بود که به جبهه میرفت. الان هم چنین انقلابی احتیاج داریم! البته ایشان هم استادی به نام مرحوم چمنی داشت که همه این نوآوریها کار ایشان بود. من ایشان را دیده بودم. نوع مناجات خوانیاش ویژه بود و سبک و سیاق مناجات خواندن حاجی اقتباس از ایشان است. هر نوآوریای دلیل برتری و فضیلت محض نمیشود. خیلیها هنوز با همان نفسهای پاک و تقوای مثال زدنی شان در این عرصه با همان سبک و سیاق سنتی فیض میدهند و در چند دقیقه خواندنشان دلها را با خود به حریم آل الله میبرند. متأسفانه شاید بعضی از امثال من و نسل ما و بعد از ما به جهت نگه داشتن موقعیت و جمعی از مستمعین از مسیر تقوای الهی و نفسهای پاک آن عزیزان فاصله بگیریم پناه میبریم به خدای متعال.
این سبکهای ابداعی مشکلی برایتان ایجاد نکرد؟
اوایل کار سخت بود و خیلی طول کشید تا جا بیفتد. به هر حال احتیاج بود در آن دورهای که روز به روز وضعیت موسیقی پسرفت میکرد، ملودیهایی بسازیم که جوابگوی نیاز جوان ها باشد، البته در این فضا هم افراط شد. متأسفانه به اسم جذب، همان ترانههایی که بد میدانستیم را داخل تشکیلات امام حسین(ع) کردند. یعنی بعضیها به همین اندازه به خودشان زحمت نمیدادند که یک ملودی را خودشان بسازند. ما برای این داستان زحمت کشیدیم و هدف داشتیم. ملودیای را میساختیم و دنبال شاعرش میگشتیم تا با آن چارچوبی که در نظر داریم شعرش را بگوید. الان خیلی از رفقایی که شعر به ما میدهند ، بعضی وقتها از دست ما عاصی میشوند. چون ممکن است شعر یک نوحه چند بار عوض شود تا هیچ ایرادی در آن نماند و به قداست این دستگاه بخورد.
در بحث شعر اتفاقی در دهه 70 افتاد که این اتفاق، مشخصا توسط شما و در یک پله دیگر هم توسط حاج حسن خلج جلو رفت. آن هم تغییر در زبان شعر هیأت بود. زبانی که در دهه 60 توسط شاعرانی مانند قیصر امینپور و سید حسن حسینی ابداع شده بود. اما در فضای شعرهای هیأتی هنوز این تحول رخ نداده بود که زبان شعرها به زبان امروز نزدیکتر شود. چه شد که انتخاب شعر شما به سمت شعرهای زبان امروزی رفت و باعث شد که این مطالبه از شعرای هیأتی به وجود بیاید که با این زبان شعر بگویند؟
بخشی از این اتفاق به غزلهایی برمیگشت که اول جلسه برای امام زمان(عج) میخواندیم. غزلهایی بود که در کتابها پیدا میشد و اتفاقا خیلیهایش برای هیأت گفته نشده بود، اما زبانش نو بود. ما بعضی از این شعرها را انتخاب میکردیم و میخواندیم. این خودش اتفاقی بود که برخی از شعرای هیأتی روی آوردند به این زبان. البته اعتمادی هم که ما به شعرای جوانتر داشتیم خیلی مؤثر بود. بالاخره هنوز این زبان جا نیفتاده بود و حساسیت بالایی بود برای خواندن این اشعار، اما اعتماد کردیم.
آن موقع ما با برخی از دوستان شاعر مثل آقای مافی و آقای توکلی و بعد هم آقای شریف و برخی دیگر این کار را شروع کردیم. .اقعا هم خیلی جواب میداد و بعضی از این کارها ماندگار شد. البته بعضیها الان دارند از این طرف بام میافتند و خیلی به امروزی گفتن روی آوردهاند. واقعا شعری که گفته بشود و از آن طرف در محافل ادبی قبول نکنند، از این طرف هم به درد هیأت خواندن نخورد پس به چه کاری میآید.غیر از این است که داریم وقت خودمان را تلف میکنیم. اصلا بعضی وقتها چیزهایی گفته میشود که اینقدر زبانش امروزی شده که شأن اهل بیت(ع) را پایین آورده است.
مسئلهای هست به اسم زبان حال گفتن در اشعار که حرفهایی زده میشود که شاید خیلی سند روایی نداشته باشد. در این خصوص کمی توضیح دهید.
این کار اجازه شرعی دارد سالها پیش پسرخاله ما این مسئله را از همه مراجع استفتا کرده بود
:: بازدید از این مطلب : 362